Czy moje dziecko jest nadpobudliwe?

 Jeśli Twoje dziecko :

- stale wierci się na krześle machając rękami i nogami

- raczej biega niż chodzi

- ma kłopoty z zaśnięciem (często ma koszmary lub lęki nocne)

- jest bardzo gadatliwe, nie kończy rozpoczętych zdań

- wtrąca się do rozmowy dorosłych

- dokucza rodzeństwu i rówieśniokom

- nieumyślnie psuje różne rzeczy

- na krótko się koncentruje i łatwo się rozprasza

- ma problem z zapamiętywaniem szczegółów

- często gubi lub zapomina rzeczy

- źle znosi każdą zmianę

- nie czeka na swoją kolej

- jest nieprzewidywalne w zachowaniu

- łatwo się zniechęca i denerwuje

- sprawia wrażenie jakby nie słuchało

- nie kończy zaczętej czynności

- ma kłopoty z przestrzeganiem zasad

- bywa agresywne

- wpada na różne przedmioty

- robi bałagan wokół siebie

jest wielkie prawdopodobieństwo, że posiada zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytami uwagi (Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

          ADHD jest zaburzeniem występującym częściej u chłopców, niż dziewczynek. Jego etiologia nie została w pełni wyjaśniona, jakkolwiek wiadomo, ze znaczną rolę odgrywają w niej czynniki genetyczne. Z medycznego punktu widzenia ADHD jest schorzeniem mającym charakterystyczne objawy i wymagającym odpowiedniego leczenia. To odmienna praca mózgu, która uniemożliwia dziecku kontrolowanie i hamowanie swoich zachowań.

        Do głównych objawów zespołu nadpobudliwości zaliczyć należy przede wszystkim nadruchliwość, impulsywność oraz zaburzenia koncentracji uwagi. Objawy te stanowią ogromne wyzwanie dla rodziców i nauczycieli. Niestety przede wszystkim dziecku utrudniają naukę szkolną i nawiązywanie poprawnych relacji z rówieśnikami, gdyż ich postępowanie jest niezgodne z ogólnie przyjętymi normami.

            Z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej często współwystępują inne specyficzne trudności szkolne, takie jak dysleksja, dysgrafia, dysortografia i dyskalkulia, co dodatkowo pogarsza sytuację szkolną dziecka.

               Tak rozumiana nadpobudliwość jest pewną stałą cechą dziecka. Wyraża się ona w trzech charakterystycznych grupach, to jest nasilonych zaburzeniach uwagi czyli niemożności jej skoncentrowania, nadmiernej impulsywności oraz nadmiernej ruchliwości.

 

Zaburzenia koncentracji uwagi

Gdy co najmniej 6 z następujących objawów braku uwagi obserwujemy przed ukończeniem 7 roku życia dziecka i utrzymuje się przez co najmniej 6 miesięcy

·          nie zwracanie bliższej uwagi na szczegóły lub częste bez­troskie błędy w pracy szkolnej,

·          problemy w utrzymaniu uwagi na zadaniach lub czyn­nościach związanych z zabawą.

·          wydaje się nie słyszeć, co zostało do niego powie­dziane.

·          niepowodzenia w postępowaniu według instrukcji albo w kończeniu pracy szkolnej, pomocy w domu

·          upośledzona umiejętność organizowania zadań i aktywno­ści.

·          unikanie lub silna niechęć do takich zadań, jak praca do­mowa wymagająca wytrwałego wysiłku umysłowego.

·          gubienie rzeczy niezbędnych do wykonania niektórych zadań lub czyn­ności (w szkole – przybory, w domu – zabawki)

·         łatwa odwracalność uwagi przez zewnętrzne bodźce.

·          Częste zapominanie w toku codziennej aktywności.

 

NADaktywność

Gdy co najmniej trzy z następujących objawów nadmiernej aktywności obserwujemy przed ukończeniem 7 roku życia dziecka i utrzy­mują się przez co najmniej 6 miesięcy

•    Często niespokojnie porusza rękoma lub stopami, albo wierci się na krześle.

•  Opuszcza siedzenie w klasie lub w innych sytuacjach, w których oczekiwane jest utrzymanie pozycji siedzącej.

•      Często nadmiernie rozbieganie lub wtrącanie się w sytuacjach, w których jest to niewłaściwe

•      Często przesadna hałaśliwość w zabawie lub trudność zachowa­nia spokoju w czasie wypoczynku.

•      Przejawia utrwalony wzorzec nadmiernej aktywności ruchowej, prak­tycznie nie modyfikowany przez społeczny kontekst i oczekiwania.

 

Impulsywność

Gdy co najmniej jeden z następujących objawów impulsywności obserwujemy przed 7 rokiem życia dziecka i utrzymuje się przez co najmniej 6 miesięcy

·     Często udziela odpowiedzi nie wysłuchawszy pytania

·    Nie jest zdolne czekać w kolejce lub doczekać się swej rundy w grach lub innych sytuacjach grupowych.

·    Często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do roz­mów lub gier innych osób).

·    Często wypowiada się nadmiernie bez uwzględnienia ograniczeń społecznych.

               Pójście do przedszkola czy zerówki jest pierwszym momentem, w którym dziecko musi nauczyć się przestrzegania reguł panujących w grupie. Pojawiają się pierwsze problemy związane z rozwojem społecznym dziecka nadpobudliwego, które często nie jest w stanie nauczyć się reguł panujących w grupie rówieśniczej. Dziecko nie potrafi podporządkować się grupie, bywa agresywne w stosunku do innych, łatwo je sprowokować.

              Kiedy dziecko z ADHD przychodzi do szkoły, problemy zazwyczaj nasilają się. Pojawia się bowiem nowy warunek, niemal niemożliwy do spełnienia przez dziecko z zespołem nadpobudliwości - przez 45 minut trzeba siedzieć spokojnie na swoim miejscu i uważnie słuchać nauczyciela. W szkole dzieci nadpobudliwe są odbierane jako gorsze, nieposłuszne, niegrzeczne. Zazwyczaj na zebraniach nauczyciel informuje rodziców, że dziecko jest nieposłuszne, ma lekceważący stosunek do nauki, nie uznaje autorytetów. Ci z kolei są coraz bardziej sfrustrowani. W ich oczach naucziciel "nie potrafi poradzić sobie z dzieckiem".

              Dziecko z nadpobudliwością dużo mniej czasu poświęca zabawie z rówieśnikami. Ma mało serdecznych kolegów czy przyjaciół, mimo że stale szukaj nowych możliwości zaprzyjaźniania się. Wynika to z faktu, że ich zachowanie – przypadkowe czynienie przykrości innym, chęć ciągłego kierowania grupą, przeszkadzanie, niemożność zaczekania na swoją kolej - prowokuje i drażni jego otoczenie. Niepowodzenia powodują, że dziecko z ADHD czuje się mniej szczęśliwe, ma niższą samoocenę, czuje się pozbawione oparcia i pomocy otoczenia. Izolacja od rówieśników może doprowadzić do rozwoju depresji, uzależnienia, czy osobowości antyspołecznej, dlatego my – rodzice – musimy być szczególnie wyczuleni na potrzeby naszego dziecka, co istotnie jest bardzo trudne, a czasami wydaje się niewykonalne. Powinniśmy skontaktować się z psychiatrą dziecięcym w celu diagnozy oraz wsparcia działań wychowawczych i edukacyjnych.